Παρασκευή, Ιουνίου 22, 2007

Χίλιοι και ένας τρόποι για ένα καπέλο


Υπάρχουν χίλιοι και ένας τρόποι να φορέσετε ένα καπέλο. Στο τέλος θα το φορέσετε μόνο με έναν. Ναι? Ναι. Αν ήμουν σύγχρονος ζωγράφος, θα άπλωνα στο τελάρο μου έναν γαλάζιο ανέφελο ουρανό και στη μέση θα ζωγράφιζα ένα καπέλο αντρικό μαύρο, ενός αστού του 1930, κι ένα μπαστούνι ξαπλωμένο στο πουθενά. Δεν ξέρω γιατί έχω τώρα τελευταία συνέχεια αυτή την στατική εικόνα σφηνωμένη στο εγκέφαλό μου, που εικαστικά θυμίζει Μαγκρίτ και έχει τις ρίζες της έμπνευσης της στην Κουντεριανή αβάσταχτη ελαφρότητα των σχέσεων, αυτή που ο εν λόγω συγγραφέας κατάφερε να ξεπεράσει ιδανικά, ενώ το εκπληκτικό θαύμα της πραγματικότητας, το οποίο συχνά μνημόνευε ο μάγος Κισλόφσκι, δεν καταφέρνει να ανατρέψει.Και μέσα στους πολλαπλούς μου παρασυλλογισμούς μου κατά την εύθραυστη ακροβασία μου ανάμεσα στο όνειρο και την «Αγία Καθημερινότητα» (ευχαριστώ εσένα που ξέρεις ποιος είσαι) προσπαθώ να συνταιριάξω ένα περίεργο παζλ. Τα κομμάτια αυτού που ιδανικά δύναται ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, και το οποίο ονομάζεται «σχέση», ή πιο σωστά «εγώ με ένα άλλο εγώ», με τα κομμάτια αυτού που καταλήγει να παίρνει μορφή, ή να μην παίρνει, πολλές φορές προς όφελος αμφότερων των πλευρών. Και μοιάζουν πολλαχώς οι σχέσεις των ανθρώπων με ένα κακοφτιαγμένο, και άλυτο παζλ απο αταίριαστα κομμάτια της πραγματικότητας και κομμάτια της φαντασιοκοπίας των μελών της. Και ακόμα χειρότερα, την εικόνα συνθέτουν τα κομμάτια εκείνα που απουσιάζουν κραυγαλέα, εκείνα που μήτε η πραγματικότητα, μήτε η πλαστουργός δυνατότητα, αυτή η ανώριμη ανθρώπινη ιδιότητα, δεν μπόρεσαν να συμπληρώσουν. Ένα πάζλ που η πατέντα του αναζητά ευρεσιτέχνη. Ένα καπέλο μπορεί να φορεθεί έτσι και αλλιώς. Για το καπέλο φυσικά αποφασίζει αυτός που το φοράει. Για την σχέση, πως το ένα εγώ θα φορέσει το άλλο, αποφασίζουν δύο. Και η σχέση ορίζεται ως η συμμετρική αναλογία ανάμεσα σε δύο άτομα τα οποία τα ενώνουν ομοιότητες. Και το καπέλο θα φορεθεί τελικά μόνον με έναν απο τους χίλιους τρόπους. Γιατί λοιπόν η σχέση που ορίζεται απο δύο δημιουργικά και ευφάνταστα πλάσματα όπως τα ανθρώπινα, να παίρνει τελικά μόνον μια αναπόδραστη λες, τροπή, η οποία τελικά τις περισσότερες φορές μοιάζει τρομακτική? Οκ, οκ, ξέρω, υπάρχει αυτός ο σιωπηλός, ταπεινός φόβος του θανάτου που υφέρπει κάτω απο όλες τις πράξεις μας και ο οποίος βάζει τρικλοποδιά σε όλες τις απόπειρες υπέρβασης, εποφθαλμιώντας την Αθανασία. Αυτή το σκληρό θηλυκό που δεν κερδίζεται με το να σέρνεσαι στα πόδια της αλλά με το να της γυρνάς τον ώμο σου επιδεικτικά και την κατάλληλη στιγμή να την κολλάς στον τοίχο, απτόητος απο την πύρινη ματιά της. Μια ανάσα να της κλέψεις μόνον, πάλι τυχερός θα λέγεσαι. Αλλά για να στεφθείς τυχερός, πρέπει να το τολμήσεις. Να είσαι διαφορετικός, να δοκιμάσεις να αμφισβητήσεις τις πληροφορίες αυτού που σου φορτώθηκε ως η πολύτιμη αντί-γνώση και που σε έμαθες να φοράς το καπέλο σου με έναν και μόνο τρόπο. Όταν ο Πεσσόα είπε «δεν είμαι τίποτα», κρύφθηκε πίσω απο τα εβδομήντα δύο ετερώνυμα καπέλα του. Αυτό δεν σήμαινε οτί δεν ήταν τίποτα. Απλώς δεν ήταν αυτό που οι άλλοι νόμιζαν ή αυτό που τον έμαθαν να είναι για εαυτός του. Σήμαινε οτί κάποιος κάποτε φαντάστηκε πως μπορώ να είμαι οτιδήποτε ανά πάσα στιγμή θελήσω. Απεκδύομαι λοιπόν την ευθύνη των χιλιάδων χαρακτηρισμών που εμφιλοχωρούν στα λεξικά του κόσμου. Κι αν τελικά καταντήσω να φορώ κι εγώ τα εβδομήντα δύο καπέλα που θα κρύψουν τη ματιά μου και θα συσκοτίσουν την μνήμη μου, θα το κάνω από ανάγκη να απελευθερωθώ απο την ακινησία στην οποία με καταδικάζουν τα βλέμματα των γύρω μου και που δεν τολμούν να με φανταστούν ελεύθερη να αποφασίσω για αυτό που είμαι, εγώ. Όταν οι σχέσεις των ανθρώπων υφίστανται αγκυλώνοντας τους ανθρώπινους χαρακτήρες κι όχι απελευθερώνοντας τους, τότε το πρόβλημα κλέβει τον ρόλο της λύσης. Κι έτσι, μέρα με την ημέρα, αυτοκαθαιρούνται. Ώσπου να πάρουν στη μνήμη μας την αληθινή τους υπόσταση ως φαντάσματα, πλάσματα δύο διαστάσεων που επιχειρήσαμε να αγγίξουμε, μα που δεν καταφέραμε να φθάσουμε ποτέ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: